Πανελλαδική Έρευνα Κοινής Γνώμης Σεπτεμβρίου 2019 –
Σχολιασμός Αποτελεσμάτων
του Στράτου Φαναρά
22/09/2019
Νέα περίοδος στην πολιτική ζωή της χώρας
Η συγκυρία
Οι βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, είναι η απαρχή μιας νέας πολιτικής περιόδου της χώρας μας.
Τα βασικά στοιχεία που στοιχειοθετούν αυτό το χαρακτηρισμό (νέα πολιτική περίοδος) δεν είναι μόνο ποσοτικά με την αλλαγή των συσχετισμών που κατεγράφησαν στην κάλπη και την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον κ. Μητσοτάκη με σχηματισμό αυτοδύναμης Κυβέρνησης και Κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Είναι και ποιοτικά. Σε συνδυασμό με το τέλος της τυπικής μνημονιακής περιόδου, υπάρχει μια μεγάλη αλλαγή στο κοινωνικό και οικονομικό κλίμα.
-
Για πρώτη φορά μετά από 4 ½ χρόνια η πλειοψηφία των πολιτών (56%) εκτιμά ότι η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και μόλις το 30% ότι κινείται προς τη λάθος. Επίσης, σε ατομικό επίπεδο, οι πολίτες που θεωρούν ότι σήμερα, συγκριτικά με ένα χρόνο πριν είναι σε καλύτερη κατάσταση, είναι περισσότεροι από όσους δηλώνουν ότι είναι σε χειρότερη κι αυτό καταγράφεται για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια (31% έναντι 13%).
-
Ο Δείκτης Οικονομικής Εμπιστοσύνης σημειώνει τιμή-ρεκόρ και κινείται για πρώτη φορά στο πεδίο των θετικών τιμών με +14. Θυμίζουμε ότι στο μεσοδιάστημα της κρίσης (αρχές του 2016) βρέθηκε και στο -81 ενώ λίγο πριν τις εκλογές, αρχές Ιουλίου, κατεγράφη στο -22. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι αυτή η σημαντική βελτίωση του Δείκτη, οφείλεται τόσο στη βελτίωση των προσδοκιών για τις Οικονομικές εξελίξεις στους επόμενους μήνες, όσο -και αυτό είναι το ενδιαφέρον- στη μεγάλη βελτίωση της αξιολόγησης της σημερινής οικονομικής κατάστασης.
Ταυτόχρονα, οι σημαντικές αυτές αλλαγές στο κοινωνικό και οικονομικό κλίμα, υποστηρίζονται και από μία σημαντική βελτίωση στο δείκτη πολιτικής εμπιστοσύνης και ευρύτερα στη βελτίωση του πολιτικού κλίματος.
-
Η Κυβέρνηση απολαμβάνει υψηλής θετικής αξιολόγησης (63%) και ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης ακόμη υψηλότερης αφού επτά στους δέκα (71%) αξιολογούν θετικά τον τρόπο με τον οποίο ασκεί μέχρι τώρα τα καθήκοντα του. Οι θετικές αυτές αξιολογήσεις οφείλονται βέβαια στην πολύ πρόσφατη ανάληψη των καθηκόντων της διακυβέρνησης, αλλά και σε ιδιαίτερα θετικές αξιολογήσεις κυρίως στα θέματα της Οικονομίας αλλά και στη διαχείριση των πυρκαγιών του καλοκαιριού (71% θετικές αξιολογήσεις και μόλις 21% αρνητικές). Εκεί που η σημερινή Κυβέρνηση αξιολογείται αρνητικά, θα λέγαμε ότι είναι στα θέματα γεωπολιτικής (Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Προσφυγικό/Μεταναστευτικό και Μακεδονικό). Τα θέματα αυτά χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής γιατί όχι μόνο χρονίζουν και είναι δυσεπίλυτα αλλά και γιατί φαίνεται πως το τελευταίο διάστημα επιβαρύνονται περαιτέρω.
-
Οι αξιολογήσεις για την Αξιωματική Αντιπολίτευση και τον επικεφαλής της κ. Τσίπρα, παρά το ότι προς το παρόν δεν έχουν ιδιαίτερα περιθώρια πολιτικών πρωτοβουλιών, κινούνται περίπου στα επίπεδα που κατέγραφε η ΝΔ και ο κ. Μητσοτάκης όταν βρίσκονταν και αυτοί στην Αντιπολίτευση. Μάλιστα σε επίπεδο δημοφιλίας, ο κ. Τσίπρας έχει αυξήσει τη δημοτικότητα του συγκριτικά με την προεκλογική περίοδο (από το 37% προεκλογικά στο 40% τώρα).
Οι κομματικοί συσχετισμοί
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Νέα Δημοκρατία όχι μόνο διατηρεί αλλά και διευρύνει την πρωτοκαθεδρία της στη μετεκλογική περίοδο. Η θετική υποδοχή των πρώτων μηνών της στη διακυβέρνηση, η ιδιαίτερα υψηλή αποδοχή του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη (με δημοτικότητα 69%) και μία σειρά άλλων δεικτών όπως η πρόθεση ψήφου, το πιστοποιούν.
Εξ΄ άλλου, αυτή περίπου ήταν η εικόνα και για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Τσίπρα στις αρχές του 2015 όταν είχε κερδίσει τις εκλογές.
Η εμπειρία όμως δείχνει ότι όσο σημαντική είναι μία καλή εκκίνηση για μία νέα Κυβέρνηση, άλλο τόσο σημαντική είναι η διάρκεια αυτής της αποδοχής ώστε να έχει την ευχέρεια να προωθήσει το πρόγραμμα της χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις που θα την οδηγήσουν στη στασιμότητα ή σε αναβλητικότητα.
Με την έννοια αυτή η σημερινή Κυβέρνηση φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως θα πρέπει αφενός να κάνει ότι μπορεί για να αποφύγει την κοινωνική και πολιτική οξύτητα που ταλάνισε τα προηγούμενα χρόνια τη χώρα και αφετέρου να κινηθεί γρήγορα και όχι ράθυμα ώστε να δείξει ότι η πολιτική της είναι αποτελεσματική.
Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλες οι δυνάμεις της Κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, παρά την εύλογη αμηχανία της πρώτης περιόδου που τις διακρίνει, λίγο ως πολύ διατηρούν τις δυνάμεις τους και την δυνητική επιρροή τους, χωρίς βέβαια να απειλούν την ηγεμονία της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη και είναι τώρα που θα πρέπει να χαράξουν βιώσιμες στρατηγικές στη βάση των νέων δεδομένων.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι μία νέα πολιτική περίοδος έχει ξεκινήσει με τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
-
Πολιτικά η ΝΔ και ιδεολογικά η Κεντροδεξιά κυριαρχούν, ενώ η Αριστερά και η Κεντροαριστερά δείχνουν να οσμώνονται μεταξύ τους περισσότερο από πριν (πχ. πρόθεση ψήφου ΣΥΡΙΖΑ 51,2% στην Αριστερά και 54,4% στην Κεντροαριστερά).
-
Σημαντική δυναμική δίνει στη ΝΔ η σαφής υπεροχή της στο Κέντρο έναντι όλων των υπολοίπων δυνάμεων.
-
Το ΚΙΝΑΛ δείχνει περισσότερο «Κεντροαριστερό» παρά Κεντρώο σε αυτό το πρώτο μετεκλογικό διάστημα και ίσως αυτό να αντικατοπτρίζει και μια στρατηγική του πολιτική και επικοινωνιακή του επιλογή.
-
Το ΚΚΕ μάλλον ενισχύεται κρατώντας σημαντικές δυνάμεις στην Αριστερά μετά και από την κάμψη μικρότερων αριστερών εξωκοινοβουλευτικών σχηματικών.
-
Τόσο η «Ελληνική Λύση» όσο και το «ΜέΡα25» διατηρούν τις δυνάμεις που κατέγραψαν στις εκλογές.
-
Τέλος, φαίνεται να υπάρχουν προϋποθέσεις κοινωνικής και πολιτικής συνεννόησης για την οριστική έξοδο της χώρας από την κρίση, αν βέβαια και εφόσον δεν επιδεινωθούν οι γεωπολιτικές παράμετροι και η διεθνής οικονομική συγκυρία.
Με εκτίμηση
Στράτος Φαναράς
Το κείμενο συνόδευσε τα αποτελέσματα της πανελλαδικής έρευνας
που δημοσιεύτηκαν στο Βήμα της Κυριακής στις 22 Σεπτεμβρίου 2019.