«Αρχίζει η αντιστροφή των “ρόλων”;»
24/2/2005

Στο άρθρο του στην Εφημερίδα «ΗΜΕΡΗΣΙΑ» την Πέμπτη, 24/2/2005 ο Διευθύνων Σύμβουλος της Metron Analysis κ. Στράτος Φαναράς αναλύει τα κύρια πολιτικά συμπεράσματα από το 9ο κύμα της τετραμηνιαίας συνδρομητικής έρευνας Metron Forum και υπογραμμίζει την απαρχή της «αντιστροφής των ρόλων» που σταθερά κατείχαν την τελευταία 10-ετία η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Φαναράς επισημαίνει ότι η ΝΔ οργανώνει πλέον την υπεροχή της έναντι του ΠΑΣΟΚ στα Μεσαία και Ανώτερα στρώματα και προσθέτει ότι πρόκειται για τα κοινωνικά στρώματα «στα οποία στήριξε και το ΠΑΣΟΚ την υπεροχή του όσο είχε την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας». Ο κ. Φαναράς υπογραμμίζει παράλληλα ότι η κυβέρνηση «αρχίζει να εισπράττει φθορά από τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα που δεν μπορούν να προβάλλουν θετικά τον εαυτό τους στο μέλλον.»

«Αρχίζει η αντιστροφή των “ρόλων”;»
του Στράτου Φαναρά

Τα προηγούμενα χρόνια, η ΝΔ όπως και κάθε κόμμα εξουσίας όταν είναι στην αντιπολίτευση, οικοδόμησε την υπεροχή της έναντι του ΠΑΣΟΚ σταδιακά, αλλά σταθερά. Επένδυσε στη φθορά και τις ανεπάρκειες του πολιτικού αντιπάλου. Ειδικά στη δεύτερη περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ (από το ’93 έως το 2004), τα πρώτα σημάδια κεφαλαιοποίησης της φθοράς της Κυβέρνησης, άρχισε να τα εισπράττει στις χαμηλόμισθες οικογένειες, στους συνταξιούχους και κυρίως στους Αγρότες.
Κι αυτό γιατί τα στρώματα αυτά επιβιώνουν κατά κανόνα με οικονομικές δυσκολίες και σήμερα νοιώθουν ότι οι όποιες προοπτικές και οι εξελίξεις τους …εξαιρούν.
Προς επιβεβαίωση των παραπάνω, μπορούμε να θυμηθούμε την οριακή εκλογική αναμέτρηση του 2000, όταν τη νίκη στο ΠΑΣΟΚ με 1 μονάδα διαφορά, έδωσαν κυρίως τα μεσαία στρώματα των αστικών κέντρων.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ, υπάρχουν τα πρώτα σημεία αντιστροφής των ρόλων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τετραμηνιαίας έρευνας Metron Forum που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα, η ΝΔ αρχίζει πλέον να «μοιάζει» περισσότερο με Κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ περισσότερο με αντιπολίτευση. Μπορεί να φαντάζει λίγο παράξενος αυτός ο ισχυρισμός, αφού ένας ορθολογιστής θα μπορούσε να πει ότι η Κυβερνητική αλλαγή έχει συντελεσθεί εδώ και ένα χρόνο. Ωστόσο οι «αντιλήψεις» (perceptions) δεν συμβαδίζουν πάντα με τον ορθολογισμό και το ρεαλισμό των γεγονότων.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι παγιώνεται από τη μία πλευρά η υπεροχή της ΝΔ συγκριτικά με το ΠΑΣΟΚ σε «χαρακτηριστικά κυβερνησιμότητας» αλλά από την άλλη σημαίνει επίσης ότι αρχίζει να εισπράττει φθορά από τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα που δεν μπορούν να προβάλλουν θετικά τον εαυτό τους στο μέλλον. «…Αφού το μέλλον σας ανήκει…» για να θυμηθούμε και το τραγουδάκι των αδελφών Κατσιμίχα…

Το διάγραμμα που ακολουθεί είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό.

• Στους Αγρότες, για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία, το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει 6 μονάδες υψηλότερη συσπείρωση από τη ΝΔ.

• Στους Εργάτες επίσης εμφανίζει μεγαλύτερη συσπείρωση από τη ΝΔ κατά 4 περίπου μονάδες.

• Στους μικρομεσαίους το ΠΑΣΟΚ διαθέτει συσπείρωση 83,6%, αλλά εδώ ανεβαίνει και η συσπείρωση της ΝΔ και φθάνει στο 83,0%.

• Αντίθετα στη Μεσαία τάξη, η ΝΔ υπερέχει του ΠΑΣΟΚ σε συσπείρωση κατά 1,5 μονάδα γεγονός που σημαίνει ότι στα στρώματα αυτά διευρύνει τη διαφορά της από το ΠΑΣΟΚ.

• Το ίδιο συμβαίνει και σε όσους αναγνωρίζονται στην Ανώτερη τάξη, όπου και εδώ η συσπείρωση της ΝΔ είναι κατά 2 μονάδες μεγαλύτερη του ΠΑΣΟΚ.

Το μέλλον λοιπόν φαίνεται ότι «ανήκει» στα Μεσαία και Ανώτερα στρώματα, στα οποία κυρίως οργανώνει πλέον η ΝΔ την υπεροχή της έναντι του ΠΑΣΟΚ. Είναι τα στρώματα που επιθυμούν κυβερνητική και οικονομική σταθερότητα και προοπτική. Είναι τα στρώματα στα οποία στήριξε και το ΠΑΣΟΚ την υπεροχή του όσο είχε την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας, τουλάχιστον κατά την τελευταία οκταετία.

Ωστόσο τίποτα δεν επαναλαμβάνεται όσο και αν μοιάζει «ίδιο» με κάτι από το παρελθόν. Στη χώρα έχει ανοίξει «το κουτί της Πανδώρας».
Η κρίση αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης αγκαλιάζει πλέον θεσμούς που τουλάχιστον για όλο το μεταπολιτευτικό κύκλο ήταν στο απυρόβλητο.

Ειδικά η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την Εκκλησία έχει κλονιστεί σοβαρά.
Η (συμβολική για μερικούς, ουσιαστική για άλλους) ιδέα του χωρισμού κράτους-εκκλησίας είναι πλέον πλειοψηφική και ανέρχεται σχεδόν στο 60%.

Στις αναμετρήσεις του μέλλοντος, θα ενισχύονται όλο και περισσότερο τα ιδεολογικά και συμβολικά χαρακτηριστικά.
Αλλά και τι μας έμεινε για να διαφωνούμε, να αυτοπροσδιοριζόμαστε, ή να οριζόμαστε εκ του αντιθέτου;
Έτσι κι αλλιώς, είτε φταίει το ΠΑΣΟΚ είτε φταίει η ΝΔ, την Οικονομία μας ανέλαβαν να την παρακολουθούν άλλοι…

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΗΜΕΡΗΣΙΑ» την Πέμπτη, 24/2/2005.

00